Sinds 2002 heeft België een wet die uw rechten als patiënt duidelijk omschrijft. Deze werd gewijzigd door de wet van 6 februari 2024.
Alle info daarover vindt u op www.patiëntrights.be.
Bij opname krijgt u een flyer met vermelding van deze rechten, hieronder lijsten we ze kort voor u op.
U heeft, zonder enig onderscheid op welke grond ook, recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking die beantwoordt aan uw behoeften.
Daarvoor werken zorgverlener en patiënt samen. Ze gedragen zich respectvol tegenover elkaar, tegenover andere patiënten en andere zorgverleners.
De zorgverlener eerbiedigt de menselijke waardigheid en uw zelfbeschikking en houdt rekening met uw doelstellingen en waarden.
De wet benadrukt het belang van overleg in verband met uw gezondheidszorg. Dat omvat zowel het continue denkproces tussen u en de zorgverstrekker, met de verschillende disciplines en, op uw verzoek ook met de door u aangewezen naasten.
U hebt recht op pijnbestrijding. Zorgverleners moeten aandacht hebben voor pijn, de pijntoestand evalueren, de pijn behandelen en verzachten.
U bent vrij in de keuze van zorgverlener en heeft recht op wijziging van die keuze.
Die vrije keuze kan evenwel door de wet of door omstandigheden die eigen zijn aan de organisatie beperkt worden (bv. bij aanwezigheid van slechts één specialist in het ziekenhuis, wachtdienst).
U kan met de nieuwe wet ook informeren naar de beroepsbekwaamheid en beroepservaring van de zorgverstrekker.
Ook de zorgverstrekker heeft het recht om de behandeling niet verder te zetten, maar moet wel alle voorzieningen getroffen hebben om de continuïteit van de zorg te garanderen.
U hebt recht op alle informatie die nodig is om inzicht te krijgen in uw gezondheidstoestand (dit betreft de diagnose, ook al is die negatief) en de vermoedelijke evolutie. De beroepsbeoefenaar vertelt u ook welk gedrag er bijgevolg wenselijk is. De zorgverlener doet dat op uw maat en in een begrijpbare taal mee. Hij voorziet hiervoor voldoende tijd en nodigt u uit om vragen te stellen. In dit overleg is ook plaats voor uw voorkeuren van actuele en toekomstige zorg.
Indien het niet meedelen van de informatie ernstig nadeel oplevert voor uw gezondheid of voor die van derden (bijv. bij een besmettelijke ziekte), dan hoeft de beroepsbeoefenaar dit "verzoek van de patiënt om niet te weten" niet op te volgen. In dat geval dient hij vooraf een andere beroepsbeoefenaar te raadplegen, de motivering te noteren in het patiëntendossier en de eventueel aangewezen vertrouwenspersoon te horen.
U hebt het recht om geïnformeerd, voorafgaandelijk en vrij toe te stemmen in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar. Deze informatie wordt op gepaste tijd verstrekt en gebeurt in een voor de patiënt verstaanbare taal. Dit betekent niet dat de zorgverlener voor elke handeling de expliciete toestemming moet vragen (bijv. bloedafname, bloeddruk meten, enz.), omdat de zorgverlener uit uw gedrag de toestemming kan afleiden (bijv. u steekt de arm uit).
Als u instemt met een behandeling, gaat u in principe akkoord met elk onderdeel van die behandeling. U heeft ook het recht om een tussenkomst te weigeren, deze wordt vastgelegd in het dossier. U wordt ingelicht over de gevolgen daarvan en er wordt overlegd over alternatieven.
U heeft het recht om uw wil, over een welomschreven tussenkomst, op te nemen in een voorafgaande wilsverklaring, voor een moment waarop u niet in staat bent uw rechten als patiënt uit te oefenen. Deze wordt eerbiedigt door de zorgverlener.
In spoedsituaties, wanneer het onmogelijk is de wil van de patiënt of zijn vertegenwoordiger te achterhalen, voert de beroepsbeoefenaar alle noodzakelijke tussenkomsten onmiddellijk uit, in het belang van de patiënt.
Bovendien heeft u het recht te vernemen of de beroepsbeoefenaar verzekerd is en gemachtigd is om zijn beroep uit te oefenen.
U hebt recht op een zorgvuldig bijgehouden en veilig bewaard patiëntendossier. Op verzoek van de patiënt worden daaraan documenten toegevoegd zoals wilsverklaringen.
U kan vragen aan de behandelende arts om het patiëntendossier in te zien. U heeft ook recht op toelichting over de inhoud daarvan.
U kan ook vragen naar een afschrift van het patiëntendossier. Daartoe vult u, of uw vertrouwenspersoon het daartoe bestemde formulier in. Het ingevulde formulier verstuurt u daarna naar de hoofdgeneesheer, die de vraag doorstuurt naar de behandelende arts. Binnen de 15 dagen na ontvangst van uw verzoek wordt daaraan gevolg gegeven.
Enkel de zorgverleners die betrokken of nodig zijn bij uw onderzoek of uw behandeling, mogen hierbij aanwezig zijn. Met uw akkoord kan ook de vertrouwenspersoon aanwezig zijn bij de zorg. De informatie in verband met uw gezondheidstoestand mag niet aan derden worden meegedeeld, behalve in geval van wettelijke afwijking en indien het nodig is voor de bescherming van de volksgezondheid of voor het beschermen van de rechten van anderen.
Tijdens uw behandeling komt u in contact met verschillende zorgverleners. Van onze medewerkers mag u verwachten dat zij u een deskundige behandeling en een goede verzorging geven. De kans is reëel dat er studenten (verpleegkundigen, kinesisten, psychologen,…) en arts-assistenten in uw zorgproces zullen betrokken worden. Deze studenten en arts-assistenten worden gesuperviseerd door onze vaste medewerkers en artsen. Van zowel medewerkers als studenten wordt verwacht dat ze de patiëntenrechten naleven.
Wanneer u van oordeel bent dat een patiëntenrecht niet werd gerespecteerd dan kan u contact opnemen met de ombudsdienst van het Nationaal MS Centum. De ombudsdienst luistert, geeft informatie en bemiddelt om de communicatie te bevorderen en de vertrouwensbreuk tussen u en de zorgverlener te herstellen.
Een vertrouwenspersoon staat naast de patiënt.
Een vertegenwoordiger treedt op in plaats van de patiënt.
Voorbeeldformulieren voor aanwijzing van vertrouwenspersoon of vertegenwoordiger zijn als bijlage toegevoegd aan de info-brochures die terug te vinden zijn in alle folderkasten van het Nationaal MS Centrum en kunnen ook bij de ombudsdienst gevraagd worden. Meer info vindt u via www.patientrights.be